Het hart mag gevoelig of ongevoelig zijn, wakker of slapend, gezond of ziek, heel of gebroken, open of gesloten. Met andere woorden, de waarnemingsvermogen hangt af van zijn capaciteit en conditie. Het leven biedt ons voortdurend meerdere onduidelijke situaties aan. Hoe kunnen we weten of we de verborgen wens van het valse zelf (Nafs) of de leiding van het hart volgen?
‘…hun hart wordt zacht bij de gedachte aan Allah…’ (Quran, Az Zomar 39:23), de Nafs verwerft de kwaliteiten van dienstbaarheid en nederigheid in relatie tot de Goddelijke Majesteit en het hart wordt gevoelig en ruim, in feite ruim genoeg om het hele universum te bevatten.
De gezonde hart vraagt om voeding van spirituele voedsel. Wanneer het hart gezond is, zal haar verlangens gezond zijn.
Hazrat Muhammed (saws) zei “Het hart van de trouwe is de troon van de Barmhartige”
Als het hart zichzelf alleen op de verlangens van het fysieke bestaan heeft gevoed, is het beroofd van het leven-gevende voeding; en zijn verlangens zijn minder gezond, meer ziekelijk geworden.
Zuiverheid van het hart verwijst naar de algemene deugdelijkheid en gezondheid van het hart. Het hart, als het echt een hart is, is in contact met de Geest. Maar om deze afstemming te bereiken met de Geest, moet het worden gezuiverd en ontvankelijk gemaakt helemaal tot naar de onderbewuste niveaus.
Soefisme (Tasawwuf) biedt vier fases voor de zuivering van het hart:
1 – Onszelf bevrijden van de psychologische verstoringen en ingewikkeldheden die ons verhinderen voor de vorming van een gezonde, geïntegreerde individualiteit.
2 – Onszelf bevrijden van de verslaving tot de aantrekkelijkheden van de wereld, die allemaal bijkomstigheden weerspiegelen van de kwaliteiten in het hart. Door het zien van deze aantrekkelijkheden als sluiers over onze enige essentiële verlangen, vallen de sluiers weg en de naakte realiteit blijft.
3 – Het overstijgen van de meest subtiele sluier wat ‘het zelf’ en ‘zijn egoïsme’ is.
4 – Het wijden van jezelf en je aandacht aan Allah, leven in en door Allah, in Haqiqah (essentiële waarheid), in Liefde.
Zonder de kracht van de Liefde kunnen we alleen onze Nafs en de wereld lief hebben. Zonder de Centrum lijden we aan versnippering, verspreiding in de veelvoudigheid.
Door te leven in en door het Centrum worden we stil en vredig. Dan zullen alle dingen van de wereld op ons afkomen. Maar wanneer we zittend bezig zijn met de aantrekkelijkheden van de wereld dan zitten we niet maar rennen we achter de wereld aan. De Profeet Muhammed (saws) zei: “Breng al uw zorgen tot een enkele zorg en Allah zal aanwezig zijn voor al uw zorgen”. De echte vrienden van Allah zijn niet bezig met macht, zelf belang of aanwinstüomdat ze met Allah zijn.
De Profeet Mozes (as) zei: “O Heer (Al Rabb), ben je voor mij genoeg dichtbij om in je oor te fluisteren of zo ver weg dat ik moet schreeuwen?” en Allah zei: “Ik ben achter je, voor je, aan je rechter en aan je linkerkant. O Mozes, ik zit naast mijn dienaar als hij mij gedenkt en ik ben met hem als hij mij roept”.
Hz. Ali Ibn Abu Talib (ra) werd eens gevraagd of hij ooit Allah had gezien. “Hoe zou ik kunnen aanbidden wat ik niet heb gezien?” antwoordde hij. “Onze ogen kunnen Allah niet direct zien maar het hart kan Allah zien door de realiteit van het geloof.”
Degenen die zich tot hun hart keren zullen in de wereld van de spirituele kwaliteiten binnentreden en zij zullen daar de bron van iedere kwaliteit dat ze op de buitenwereld weerspiegelt hebben vinden. En alles waar ze naar opzoek zijn kan werkelijk in zichzelf zijn.
‘…Dezen zijn degenen, in wier hart Allah geloof heeft ingegrift en die Hij gesterkt heeft met Zijn Geest…’ (Quran, Al-Modjaadalah 58:22)